Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) ve Batı Akdeniz Ekonomisini Geliştirme Vakfı (BAGEV) Başkanı Davut Çetin, TÜİK tarafından açıklanan 2022 yılı 2. çeyrek yapı izin istatistiklerine ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Ülke genelinde konut fiyat artışının temel nedeninin konut arzının talebi karşılamakta yetersiz kalması olduğunu belirten Başkan Çetin, Antalya’da ise konut üretiminde ortalamanın üzerinde çıkıldığını ve bunu destekleyecek altyapı atılımına ihtiyaç olduğunu bildirdi.
Başkan Çetin açıklamasında şunları kaydetti:
“TÜİK tarafından belediyelerden derlenen, inşaat sektöründe faaliyet hacmine ve konut arzındaki gelişmeye ışık tutan yapı ruhsat verilerine göre, Türkiye genelinde, 2022 yılının ilk yarısında yapı ruhsatı alınan daire sayısı %21 azalmıştır.
Yıllık konut üretimi, 2014 yılında 1 milyonu aşmış, 2017 yılında 1,4 milyon daire sayısına ulaşmış, ancak 2019 yılında ekonomik sorunlar nedeniyle 319 bine, 2020 yılı pandemi koşullarında 555 bine gerilemiştir.
Konut fiyatlarındaki artışın temel nedeni arz-talep dengesizliği
Bu yılın ilk yarısında konut üretiminde geçen yıla göre gerileme olduğunu görüyoruz. Geçen yıl yapılan 721 bin konut üretiminin 332 bini ilk yarıda yapılmıştı. Bu yılın ilk yarısında konut üretiminin %21 oranında düşüşle 261 bine gerilediği görülmektedir. Yılın ikinci çeyreğindeki yıllık gerileme ise %26 oranındadır. Konut fiyatlarındaki artışın temel nedeninin arz-talep dengesizliği olduğuna geçtiğimiz aylarda da dikkat çekmiştim.
Son 4 yılda önceki 4 yıla göre 2 milyon daha az konut üretildi
Nitekim güncel veriler de konutta üretim yetersizliği olduğunu ortaya koymaktadır. Geçmiş yıl verilerine göre son dört yılda önceki 4 yıla göre 2 milyon daha az konut üretildiği görülmektedir. Artan nüfus ve talep trendlerinde yaşanan değişmeyle ülke genelinde konut ihtiyacının görünenden çok daha yüksek olduğu rahatlıkla söylenebilir.
11 ilde konut üretimi arttı
2021 yılının ilk altı ayına göre konut üretiminin arttığı il sayısı 11’dir ve en fazla artış Artvin, Adana, Antalya, Ankara’da gerçekleşmiştir. Bu dört ilimizi Mersin, Gümüşhane, Şanlıurfa ve Van izlemektedir. İstanbul ve Aydın’da üretim artışı düşük düzeyde olup diğer illerde üretim gerilemiştir.
Antalya’da ruhsat alınan daire sayısı %32 arttı
Konut fiyat artışında Türkiye lideri olan Antalya’da yılın ilk yarısında ruhsat alınan daire sayısı önceki yıla göre %32 artışla 19 bine yükselmiştir. Aynı dönemde bina ruhsatları %6,3 azalırken, ruhsat alınan inşaat alanı %21 artışla 2,6 milyon metrekare olmuştur. İlimizde inşaat hacminin yılın ilk yarısında bina ve yüzölçümü olarak 2018-2020 dönemi öncesi ortalamaların gerisinde kaldığı, ancak konut üretiminde ortalamanın üzerine çıkıldığı anlaşılmaktadır. Girdi maliyetlerindeki artışa rağmen iç göç ve yabancı ülke vatandaşları ilgisiyle artan talep, Türkiye ortalamasının oldukça üzerinde bir oranda üretim artışını desteklemektedir. Üretim artışının önümüzdeki dönemde konut fiyatı ve kiralardaki artışı normal düzeylere çekmesini bekliyoruz.
Antalya’da merkezi ve yerel yönetim iş birliğinde altyapı atılımı gerekiyor
Diğer taraftan bina ve konut üretiminin ilimizde önemli bir kentsel altyapı ihtiyacı yarattığı da açıktır. Yol, elektrik, su, kanalizasyon, arıtma tesisi yatırımlarının kapasite, hız ve kalite bakımından konut üretiminin gerisinde kalmaması gerekir. Bu konunun yerel yönetimlerin gücünü aştığı ve merkezi yönetim, yerel yönetim işbirliği gerektiği de açıktır. Ülkemizin turizm başkenti Antalya’da altyapı alanında yeni bir atılımın gerçekleşeceğini ümit ediyorum.”
