Kaynak :

Ekleme Tarihi :

Son Düzenlenme Tarihi :

Ülkemizde her 3 çocuktan birinde görülen demir eksikliği, fiziksel gelişimin yanı sıra zihinsel performansı da olumsuz etkiliyor. Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ceren Ulusoy “Yapılan araştırmalara göre özellikle 6 ay-2 yaş arası bebeklerde ve ergenlik döneminde çok daha fazla görülen demir eksikliği erken dönemde fark edilmezse, kalıcı öğrenme ve davranış problemlerine yol açabilir” diyor. Dr. Ceren çocuklarda demir eksikliğinin 10 belirtisini sıraladı, alınabilecek etkili önlemleri anlattı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.

Ülkemizde gerek çocuklarda gerekse yetişkinlerde en yaygın sağlık sorunlarından biri olan demir eksikliği, kanın vücuda oksijen taşıma yeteneğini azaltıyor. Uzun süre fark edilmediğinde ise hem fiziksel hem de nörolojik sistemde olumsuz etkilere yol açıyor.  Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ceren Ulusoy, çocuklarda yetersiz demir alımının, gelişim geriliğinin en önemli nedenlerinden biri olduğunu belirterek “Yapılan çalışmalarda; yaşamın ilk yıllarında gelişen demir eksikliğinin, ömür boyu bilişsel gerilemeye neden olduğu raporlanmıştır. Süt çocuklarında gelişim basamaklarında gerileme görülür, yürüyebilen bir çocuk yürüyemez olur. Bağışıklık sisteminde zayıflamaya, yutma güçlüğüne, konsantrasyon bozukluğuna, kalıcı öğrenme ve davranış problemleri ile okul başarısında düşmeye yol açar. Yapılan son çalışmalarda; demir eksikliğinin astımlı çocuklarda atak sıklığını artırdığı görülmüştür” diyor. 

Demir eksikliğine yol açan hatalar!

Demir eksikliğine; erken doğum, düşük doğum ağırlığı, özellikle ergenlik döneminde rejim yapma, akut ve kronik kan kayıpları, kronik enfeksiyonlar, ishal, çölyak, laktoz intoleransı gibi emilim bozukluğu ile giden hastalıklar ve bağırsak parazitleri neden olabiliyor. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ceren Ulusoy “Toplumda bazı yanlış davranışlar da demir eksikliğine yol açabiliyor. Örneğin; 6. aydan sonra hızlı büyüme ile birlikte diyete demir içeren gıdaların yeterince eklenmemesi ve yemeklerden hemen sonra çay tüketilmesi toplumumuzda sık yapılan yanlışlardan” diyor. 

Pekmez yetmez, süt içirmeyi abartmayın!

Demir eksikliği tanısı alıp ilaç başlanmış çocuklarda pekmez ile tedavi sağlanacağını düşünüp ilacı kesmenin de sık yapılan yanlışlardan olduğunu vurgulayan Dr. Ulusoy “Pekmez güzel bir destek ancak içeriğindeki demirin biyoyararlanımı azdır, tedavi yerine kullanılması uygun değildir” uyarısında bulunuyor. Dr. Ceren Ulusoy, pekmezin yanında süt içilmesi ya da demir içeren besinlerin ardından çay içilmesinin de demirin emilimini önemli ölçüde azalttığını belirtirken “Sık yapılan yanlışlardan biri de; çocuğa kemikleri gelişsin diye günde 2 su bardağından fazla inek sütü içirilmesidir. Aşırı süt tüketimi hem demir emilimini hem de tokluk hissi yaratarak çocuğun diğer gıdaları tüketmesini engeller” diyor. 

Çocuğunuzda bu belirtiler varsa!

Ülkemizde her 3 çocuktan birinde demir eksikliği bulunduğunu, bu sorunun özellikle 6 ay – 2 yaş arası bebeklerde ve ergenlik döneminde daha da fazla görüldüğünü belirten Dr. Ceren Ulusoy, çocuklarda demir eksikliğinin önemli belirtilerini şöyle sıralıyor; 

• Soluk cilt rengi
• Halsizlik ve çabuk yorulma
• Ağız içinde yaralar
• Baş ağrısı
• Baş dönmesi
• İştahsızlık,
• Toprak, buz, kireç yeme
• Algılama güçlüğü
• Sinirlilik, hırçınlık
• Tırnaklarda kırılma

Demir yapan besinler yedirin

Çocukların her gün demirden zengin iki-üç farklı besin tüketmeleri gerektiğini belirten Dr. Ulusoy “Ebeveynlerin en büyük yanılgılarından biri sadece fazla miktarda et yedirerek demir eksikliğinin engelleneceğinin düşünülmesi. Oysa önemli olan; sebze, bakliyat ve etten zengin, çeşitli ve emilimi destekleyen bir beslenme modelinin oluşturulmasıdır” diyor. Kırmızı et, dana ciğeri, tavuk, balık, yumurta sarısı ve aşırıya kaçmamak şartıyla sakatat ürünleri ile ıspanak ve pazı gibi koyu yeşil yapraklı sebzeler, bakliyat, badem ve antep fıstığının zengin demir kaynakları olduğunu söyleyen Dr. Ceren Ulusoy, bu besinlerin C vitamini (portakal, mandalina, domates vb) ile tüketilmesinin demir emilimini artıracağına dikkat çekiyor. 

Gelişigüzel demir takviyesi karaciğeri vuruyor!

Demir eksikliği tanısı konulduktan sonra doktor önerisiyle demir şurubuna başlanacağını ve tedavinin genellikle 3-6 ay süreceğini belirten Dr. Ulusoy “Tedavinin birinci ayında kan testi alarak hemoglobin değerinin yükseldiğini görmek gerekir. Tedavi sürecinde ailelerin önerilen doza sadık kalması çok önemlidir. Aşırı demir yüklenmesi ve rastgele demir takviyesi karaciğer hasarı gibi çok ciddi sorunlara yol açabilir” uyarısında bulunuyor. 

Kaynak : Haber Merkezi

Ekleme Tarihi : 2025.08.13 09:44:27

Son Düzenlenme Tarihi :

Dijital güvenlik şirketi ESET, Türkiye’nin de dahil olduğu birkaç ülkede Meta'nın (Facebook) Messenger sohbet uygulaması aracılığı ile kullanıcıların kişilerine yayılan bir dolandırıcılık yönetiminin arttığı uyarısında bulundu.

Dolandırıcılık arkadaşınızdan gelen bir TikTok video izleme daveti gibi görünüyor. Bağlantıya tıkladıktan sonra, kullanıcıdan uygulamayı indirmesi veya ücretli bir hizmete kaydolması isteniyor. Mesaj aynı zamanda kullanıcının Messenger hesabı aracılığı ile yayılmaya devam ediyor. 

Bağlantı tıklandığında ne olur?

Sahte bağlantıya tıklayan kullanıcılar sohbet uygulamasını kullandıkları işletim sistemine (Android, iOS, macOS, Windows) veya içeriğe eriştikleri ülkeye bağlı olarak başka bir web içeriğine yönlendiriliyorlar. Kullanıcılar eğer bir mobil cihazdan bağlanılıyorsa büyük olasılıkla Express VPN veya VPN Super Speed uygulamalarının sahte sürümlerine yönlendirilir. Kullanıcı, YouTube oynatıcısına benzer bir sayfayı açmak için bağlantıyı tıklayabilir, ancak kullanıcıdan videoyu görüntülemek için uygulamayı yüklemesi istenir. Alternatif olarak, kullanıcı zorunlu kayıt ile yanıltıcı oyun veya kumar portallarına yönlendirilebilir. Kullanıcı bu hizmete ile ilgilenirse, bir SMS aracılığı ile sabit bir haftalık ücret ödemek zorunda kalır. Eğer sohbet uygulamasının masaüstü sürümü kullanılıyorsa kullanıcılar video portalları, ücretli sohbetler ve tanışma siteleri gibi yetişkinlere uygun içeriğe yönlendirilir. Her durumda, saldırganlar kullanıcıların ödeme yapmasını sağlamaya çalışır.

Kullanıcılar kendilerini nasıl savunabilirler?

ESET Türkiye Teknik Müdürü Gürcan Şen yayılan bu dolandırıcılık yönetiminden etkilenilmemesi için  şu önerilerde bulundu: “Kesinlikle bağlantıya tıklamayın. Mesaj hesabınızdan yayılmaya başlarsa, arkadaşlarınızı bağlantının aslında sizden gelmediği konusunda uyarın. Bağlantıya tıklarsanız, herhangi bir uygulama indirmeyin veya bağlantının altında gizlenmiş herhangi bir hizmete abone olmayın. Mesaj arkadaşınızdan geliyormuş gibi görünmesine rağmen Türkçe gramer hataları mesajın sahte olduğunu fark etmenizi sağlayacaktır. İletişim tarzını şüpheli bulursanız veya normalde o sosyal ağ sitesinde yazışmadığınız bir arkadaşınızdan bir mesaj alırsanız, arkadaşınızı telefonla arayarak sorun. Dolandırıcılık ve kötü amaçlı yazılımlar için kullanılabilecek potansiyel olarak istenmeyen uygulamalar (PUA'lar) ve kimlik avı web siteleri hakkında erken uyarı sağlayan iyi bir güvenlik yazılımı kullanmayı unutmayın.

Kaynak : Haber Merkezi

Ekleme Tarihi : 2023.01.23 08:30:08

Son Düzenlenme Tarihi :