SON DAKİKA

logo







Kaynak : Haber Merkezi
Ekleme Tarihi : 2020.09.07 16:37:53
Son Düzenlenme Tarihi :





ATB’nin anketinden ‘maliyet artışı’ çıktı

Antalya Ticaret Borsası, yılın ilk meclis toplantısını gerçekleştirdi. ATB Başkanı Ali Çandır, konuşmasında 2024 yılının başında, ortasında ve sonunda üyeler bazında gerçekleştirilen son anketten özellikle 3 konuyu gündeme taşıdı. “An­ket­te so­ru­lan “2024 yı­lın­da işi­ni­zi aşa­ğı­da­ki­ler­den han­gi­si en olum­suz et­ki­le­di?” so­ru­su­na; an­ke­te ka­tı­lan üye­le­ri­n %56’sının bi­rin­ci sı­ra­ya ma­li­yet ar­tış­la­rı­nı, %20’sinin ikin­ci sı­ra­ya enf­las­yo­nu ve %11'lik kısmın ise üçün­cü sı­ra­ya do­lar­da­ki ye­ter­siz ar­tı­şı ifade ettiklerini kaydeden ATB Başkanı Çandır, “Ge­ri­de bı­rak­tı­ğı­nız 5 yıl­lık dö­ne­mi göz önün­de bu­lun­du­ra­rak, sek­tö­rü­nü­zün önü­müz­de­ki 5 yıl için en temel prob­le­mi ne olur?” So­ru­su­na ise; Ma­li­yet ar­tış­la­rı %46 ve pi­ya­sa be­lir­siz­li­ği %27 ile en önem­li risk­ler ola­rak gö­rül­müş­tür” derken “2025 yı­lın­da ma­li­yet­le­rin, borç­la­rın ve kre­di­le­rin hızlı ar­ta­ca­ğı­nı büyük öl­çü­de tah­min edi­yo­ruz” dedi.

An­tal­ya Ti­ca­ret Bor­sa­sı Baş­ka­nı Ali Çan­dır, zin­cir mar­ket­ler­den şi­ka­yet etti ve “Te­da­rik­çi­le­ri­ne sun­du­ğu zorlu tah­si­lat şart­la­rı, pro­mos­yon ta­lep­le­ri, tek ta­raf­lı in­di­rim ve iade uy­gu­la­ma­la­rı­nın bir­çok iş­let­me­yi ve mar­ka­yı ciddi an­lam­da zor­la­maktadır” dedi.
Başkan Çandır yılın ilk meclis toplantısında yaptığı konuşmada şunları söyledi : “Ge­ri­de bı­rak­tı­ğı­mız yıl, eko­no­mik gös­ter­ge­ler ba­kı­mın­dan 2023 yı­lı­nın ge­ri­sin­de kalan bir yıl oldu. Öncü gös­ter­ge­le­ri de­ğer­len­dir­di­ği­miz­de, 2024 yılı için yak­la­şık %3 ci­va­rın­da bir eko­no­mik bü­yü­me bek­li­yo­ruz. 
Tarım sek­tö­rü için genel eko­no­mi­den daha düşük bir bü­yü­me ön­gö­rü­yo­ruz. Üre­tim­de­ki bu nispi ge­ri­le­me­le­re pa­ra­lel ola­rak, ih­ra­ca­tı­mız­da da ben­zer dü­şüş­ler ya­şan­mış­tır.
Ül­ke­miz top­lam ih­ra­ca­tı yıl­lık %2.1 ar­tar­ken, ken­ti­miz ih­ra­ca­tı ise %1.4 azal­mış­tır. Tarım ve gıda ih­ra­ca­tı­mız, ül­ke­miz­de %3.3 ar­tar­ken, ken­ti­miz­de %2.2 azal­mış­tır.
Ken­ti­mi­zin ih­ra­ca­tı­nın lo­ko­mo­ti­fi olan yaş meyve ve sebze ih­ra­ca­tı, ül­ke­miz­de %2.4, ken­ti­miz­de ise %7.3 azal­mış­tır. Eko­no­mik bü­yü­me­nin öncü gös­ter­ge­le­rin­den olan kredi kul­la­nı­mı, hem ül­ke­miz­de hem de ken­ti­miz­de yıl­lık %43 ci­va­rın­da bir artış gös­ter­miş­tir. 
Her yıl ol­du­ğu gibi 2024 yı­lın­da da başta siz­ler olmak üzere üye­le­ri­mi­zin eko­no­mik görüş ve bek­len­ti­le­ri­ni dik­ka­te al­dı­ğı­mız an­ket­ler yap­tık. Yıl ba­şın­da yıl or­ta­sın­da ve ni­ha­yet yıl so­nun­da ger­çek­leş­tir­di­ği­miz bu an­ket­le­ri siz­ler­le pay­laş­mış­tık. Yıl sonu an­ke­ti­mi­zin de­tay­lı so­nuç­la­rı­nı ay­rı­ca de­ğer­len­di­re­bi­li­riz. Ancak, ön­ce­lik­le bu 3 an­ke­tin öze­ti­ni siz­ler­le pay­laş­mak is­ti­yo­rum.
Yıl­ba­şın­da yap­tı­ğı­mız an­ket­te do­la­rın yıl­lık ilan edi­len enf­las­yon kadar ola­ca­ğı­nı tah­min eden­le­rin oranı %20 dü­ze­yin­dey­ken, yıl so­nun­da bu oran %1’e ge­ri­le­miş­tir.
Do­la­rın enf­las­yon­dan yük­sek ar­ta­ca­ğı­nı tah­min eden­le­ri­mi­zin oranı %53 iken yıl so­nun­da %6’ya düş­müş­tür. Do­la­rın enf­las­yon­dan düşük ar­ta­ca­ğı­nı tah­min eden­le­rin oranı, yıl ba­şın­da %27 iken, yıl so­nun­da %31’e yük­sel­miş­tir. 2024 yılı için yap­tı­ğı­mız an­ket­te eko­no­mi­nin 2023 yı­lı­na göre daha zor ge­çe­ce­ği­ni tah­min eden­le­rin oranı %65 iken, 2025 yılı için yap­tı­ğı­mız an­ket­te eko­no­min 2024 yı­lı­na göre daha zor ge­çe­ce­ği­ni tah­min eden­le­rin oranı %55’e ge­ri­le­miş­tir.
Yani, 2025 yı­lı­na yö­ne­lik eko­no­mik bek­len­ti­le­ri­miz, 2024 yı­lı­na göre nispi ola­rak daha olum­lu bir dü­zey­de ol­muş­tur. Ti­ca­re­ti­miz­le il­gi­li mik­tar ve pa­ra­sal bek­len­ti­le­ri­miz­de de ben­zer bir nispi iyi­leş­me ön­gö­rül­müş­tür.
An­ket­le­ri­miz­le il­gi­li stok­lar, ma­li­yet­ler, borç­lar, ala­cak­lar, kre­di­ye eri­şim ve ya­tı­rım/ka­pa­si­te iş­le­rin­de­ki eği­lim­le­ri­miz yıl başı, yıl or­ta­sı ve yıl sonu iti­ba­rıy­la gi­de­rek nispi bir iyi­leş­me gös­ter­miş­tir. Ancak, bunun en ciddi is­tis­na­sı borç­lar ko­nu­sun­da ya­şan­mış­tır. Yıl ba­şın­da ve or­ta­sın­da, borç­la­rın enf­las­yon­dan daha az ar­ta­ca­ğı­nı tah­min eden­le­rin oranı %20 iken yıl so­nun­da bu oran %9’a ge­ri­le­miş­tir.
2025 yılı için tah­min­le­ri­mi­zin de­ta­yı­na bak­tı­ğı­mız­da genel eko­no­mik bek­len­ti­de­ki nispi iyim­ser­lik bazı ka­lem­ler­de gö­rül­me­mek­te­dir. Ör­ne­ğin, stok­la­rın enf­las­yon­dan az ar­ta­ca­ğı­nı tah­min eden­le­rin oranı %62 ol­muş­tur. 2024 yı­lın­da ise bu oran yak­la­şık %25 idi.​ Maliyet­ler ko­nu­sun­da da ben­zer bir eği­lim gö­rül­müş­tür. 2025 yılı için ma­li­yet ar­tı­şı­nın ilan edi­len enf­las­yon­dan fazla ola­ca­ğı­nı tah­min eden­le­rin oranı %62 ol­muş­tur. 2024 yılı için bu oran %32 idi. Borç­lar ko­nu­sun­da ise, enf­las­yon­dan yük­sek ola­ca­ğı­nı tah­min eden­le­rin oranı %43 ol­muş­tur. 2024 yı­lın­da bu oran %25 idi. Kre­di­ler­de­ki ar­tı­şın da enf­las­yo­nun üze­rin­de ola­ca­ğı­nı tah­min eden­le­rin oranı %34 ol­muş­tur. 2024 yı­lın­da bu oran %15 idi.​ 
Yani kı­sa­ca, 2025 yı­lın­da ma­li­yet­le­rin, borç­la­rın ve kre­di­le­rin hızlı ar­ta­ca­ğı­nı büyük öl­çü­de tah­min edi­yo­ruz.
An­ket­te so­ru­lan “2024 yı­lın­da işi­ni­zi aşa­ğı­da­ki­ler­den han­gi­si en olum­suz et­ki­le­di?” so­ru­su­na;An­ke­te ka­tı­lan üye­le­ri­miz, %56 ile bi­rin­ci sı­ra­da ma­li­yet ar­tış­la­rı­nı, %20 ile ikin­ci sı­ra­da enf­las­yo­nu ve %11 ile üçün­cü sı­ra­da do­lar­da­ki ye­ter­siz ar­tı­şı ifade et­miş­ler­dir.
“Ge­ri­de bı­rak­tı­ğı­nız 5 yıl­lık dö­ne­mi göz önün­de bu­lun­du­ra­rak, sek­tö­rü­nü­zün önü­müz­de­ki 5 yıl için en temel prob­le­mi ne olur?”So­ru­su­na ise; Ma­li­yet ar­tış­la­rı %46 ve pi­ya­sa be­lir­siz­li­ği %27 ile en önem­li risk­ler ola­rak gö­rül­müş­tür.
ANTALYA HALLERİNDE İŞLEM MİKTARLARI DÜŞTÜ
Son 10 yıl­da­ hal­le­ri­miz­de­ki işlem mik­tar­la­rı; do­ma­tes­te %56, seb­ze­de %47 ve mey­ve­de ise %38 azal­mış­tır. 
Böy­le­ce 2024 yı­lın­da An­tal­ya hal­le­rin­de­ iş­lem gören; do­ma­tes mik­ta­rı 294 bin tona, sebze mik­ta­rı 814 bin tona ve meyve mik­ta­rı ise 189 bin tona ge­ri­le­miş­tir. 
Açık­la­nan son ve­ri­le­re göre An­tal­ya’nın do­ma­tes üre­ti­mi 2.6 mil­yon tona, sebze üre­ti­mi 5 mil­yon tona ve meyve üre­ti­mi ise 2 mil­yon tona ulaş­mış­tır. Yani genel ola­rak üre­ti­min %10’u kadar ürün, hal­ler­de işlem gör­müş­tür. Bu durum, ger­çek­ten pi­ya­sa bo­zu­cu bir me­ka­niz­ma ya­rat­mak­ta­dır. Çünkü yaş meyve sebze pi­ya­sa­sı­nın, çok hızlı ve et­ki­niş­le­yi­şe sahip ol­ma­sı ge­rek­li­dir. Pi­ya­sa­nın etkin iş­le­yi­şi, top­lam mik­ta­rın an­lam­lı yo­ğun­lu­ğu­nun hal­ler­de işlem gör­me­siy­le ger­çek­le­şe­bi­lir.
Enf­las­yon­da ka­lı­cı düşüş sağ­lan­mak is­te­ni­yor­sa işin temel çö­zü­mü, ma­li­yet ya­pı­sı­nı bo­zu­cu po­li­ti­ka­lar uy­gu­la­ma­mak­tır diye dü­şün­mek­te­yim. 
ÜYELERİMİZİN İHRACATLARINI GELİŞTİRMEK İSTİYORUZ
An­tal­ya Ti­ca­ret Bor­sa­sı ola­rak, üye­le­ri­mi­zin ih­ra­ca­tı­nı ge­liş­tir­mek ve ku­rum­sal ka­pa­si­te­le­ri­ni ar­tır­mak ama­cıy­la ça­lış­ma­la­rı­mı­za devam edi­yo­ruz.​Ti­ca­ret Ba­kan­lı­ğı des­tek­li Ur-Ge pro­je­le­ri­miz ba­şa­rıy­la devam et­mek­te­dir. 
Kesme çiçek sek­tö­rü­ne yö­ne­lik Ur-Ge pro­je­miz kap­sa­mın­da; 2023 yı­lın­da Ko­lom­bi­ya, 2024 yı­lın­da ise İngil­te­re ve Kuzey İrlan­da olmak üzere Bir­le­şik Kral­lık’ta zi­ya­ret­ler ger­çek­leş­tir­dik. Son ola­rak, Kenya’yı zi­ya­ret ede­rek önem­li gö­rüş­me­ler­de bu­lun­duk. Kenya’da, kesme çiçek üre­ti­ci­le­ri ve ih­ra­cat­çı­la­rıy­la yüz yüze gö­rüş­me­ler ya­pa­rak ti­ca­ri iş bir­li­ği ola­nak­la­rı­nı de­ğer­len­dir­dik.
Av­ru­pa’nın kesme çiçek it­ha­la­tın­da önde gelen ül­ke­le­rin­den biri olan Kenya, son 20 yılda bu alan­da bir ba­şa­rı hi­ka­ye­si yaz­mış­tır. Bu ba­şa­rı­da, uygun iklim ko­şul­la­rı, iş gü­cü­ne eri­şim ko­lay­lı­ğı, düşük ma­li­yet­ler ve kamu ta­ra­fın­dan sağ­la­nan teş­vik­ler büyük rol oy­na­mak­ta­dır. Vergi teş­vik­le­ri, uygun ma­li­yet­li ha­va­yo­lu lo­jis­ti­ği, elekt­rik gibi girdi ma­li­yet­le­ri­nin azal­tıl­ma­sı ve ya­ban­cı ya­tı­rım­cı­ya su­nu­lan avan­taj­lar, üre­tim ve ih­ra­ca­tı des­tek­le­yen po­li­ti­ka­la­rın baş­lı­ca un­sur­la­rı­dır. Av­ru­pa Bir­li­ği pa­za­rı­na ya­kın­lı­ğıy­la önem­li bir avan­ta­ja sahip olan ül­ke­mi­zin, bu tür kap­sam­lı po­li­ti­ka­lar ge­liş­tir­me­si, kesme çiçek üre­tim ve ih­ra­ca­tı­nın hızla art­ma­sı­na fır­sat ya­ra­ta­ca­ğı­nı pay­laş­mak is­te­rim.
Üye­le­ri­mi­zin, Kenya zi­ya­re­ti ve ya­pı­lan gö­rüş­me­ler­den elde et­tik­le­ri ka­za­nım­la­rın ti­ca­ret ve Ar-Ge fa­ali­yet­le­ri­ne olum­lu kat­kı­lar sun­ma­sı­nı di­li­yo­rum. An­tal­ya Ti­ca­ret Bor­sa­sı ola­rak, üye­le­ri­mi­zin ve sek­tör­le­ri­mi­zin kü­re­sel pa­zar­lar­da daha güçlü ve re­ka­bet­çi bir ko­num­da ol­ma­sı için ça­lış­ma­la­rı­mı­za ka­rar­lı­lık­la devam ede­ce­ğiz.
OGM DÖNER SERMAYE TARİFE BEDELLERİNİ AFAKİ ARTTIRDI
Orman Genel Mü­dür­lü­ğü 2025 yılı Döner Ser­ma­ye Büt­çe­si kap­sa­mın­da 2025 yılı ta­ri­fe be­del­le­rin­de afaki dü­zey­de ar­tış­lar ya­pıl­mış­tır. Ör­ne­ğin, kekik için ta­ri­fe be­de­lin­de %208 ora­nın­da ar­tı­rıl­mış­tır. Bu tu­ta­ra, %3 ora­nın­da­ki Ba­kan­lık Fonu ve %20 ora­nın­da­ki KDV ek­len­di­ğin­de, 2025 yılı için top­lam­da %308’lik bir artış or­ta­ya çık­mak­ta­dır. Bu ar­tış­lar, orman köy­lü­sü­nün ürün top­la­mak­tan vaz­geç­me­si­ne, üye­le­ri­mi­zin fa­ali­yet­le­ri­ni sür­dür­mek­te ve ti­ca­ret­le­ri­ni devam et­tir­mek­te zor­lan­ma­sı­na yol aça­cak­tır. 
Ül­ke­mi­zin ih­ra­ca­tı­nı olum­suz et­ki­le­ye­rek ulus­la­ra­ra­sı pa­zar­lar­da ka­yıp­la­ra neden ola­cak­tır.
ZİNCİR MARKETLERDEN ŞİKAYET
Ko­nuş­ma­mı, mes­lek ko­mi­te­le­ri top­lan­tı­la­rı­mız­da sıkça gün­de­me gelen önem­li bir ko­nu­yu pay­la­şa­rak ta­mam­la­ya­ca­ğım. Zin­cir mar­ket­ler, kendi isim­le­ri veya alt mar­ka­la­rı al­tın­da fason üre­tim yap­tı­ra­rak, ürün­le­ri­ni üret­tir­dik­le­ri iş­let­me­ler­le doğ­ru­dan re­ka­bet eder hale gel­miş­tir. Bu durum, özel­lik­le son dö­nem­de be­lir­gin bir artış gös­ter­miş ve pi­ya­sa den­ge­le­ri­ni olum­suz yönde et­ki­le­miş­tir. Küçük ve orta öl­çek­li iş­let­me­le­rin zin­cir mar­ket raf­la­rın­da yer al­ma­sı her geçen gün daha da zor­laş­mak­ta­dır.
Diğer ta­raf­tan üye­le­ri­miz; zin­cir mar­ket­le­rin mev­cut te­da­rik­çi­le­ri­ne sun­du­ğu zorlu tah­si­lat şart­la­rı, pro­mos­yon ta­lep­le­ri, tek ta­raf­lı in­di­rim ve iade uy­gu­la­ma­la­rı­nın bir­çok iş­let­me­yi ve mar­ka­yı ciddi an­lam­da zor­la­dı­ğı­nı ifade et­mek­te­dir­ler.​ 
Pi­ya­sa­da hakim unsur olma özel­lik­le­ri­ni dü­zen­le­mek ve pi­ya­sa den­ge­le­ri­ni ko­run­mak için bu kap­sam­da yasal dü­zen­le­me­le­re ve uy­gu­la­ma­la­ra acil ih­ti­yaç du­yul­mak­ta­dır.”
* ABDULTALİP GÜNGÖR

Kaynak : Haber Merkezi
Ekleme Tarihi : 2025.01.30 07:09:47
Son Düzenlenme Tarihi :