Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 13 Ekim 2022 tarihinde kabul edilmişti. Türkiye’de yeni bir süreç başlarken, yasa öncesinde olduğu gibi sonrasında da internet ortamında herşeyin yazılıp-çizilmemesi ve bu mecranın denetlenmesi gerektiğini düşünüyorum. Tabii ki, sosyal medyanın da.
Yazılı basının baskı maliyetleri her gün artarken, tam tersine her geçen gün okuyucu sayısı azalıyor. Bunun yanında özellikle yerel basının belirli ve dar bir alana hitap etmesi, vatandaşın 3 lira verip gazete almasını bırakın bedava verilen gazeteyi bile almak istememesi de yazılı basının durumunu net bir şekilde özetliyor.
Şayet ilan konusunda olduğu gibi abone konusunda da belediyelerin ciddi desteği olmasa yerel basının halini düşünmek bile istemiyorum.
****
Bilgisayar ya da cep telefonu olan her yerden, internetin çekmesi halinde habere neredeyse anında ulaşılabiliyor olması, habere ulaşanların bir ücret ödememesi, kağıt-kalıp gibi ciddi masrafların olmaması doğal olarak internet haber sitelerini yazılı basının bir adım değil, onlarca adım önüne geçirmiştir.
Bu nedenle resmi ilanların 1 Nisan 2023 tarihi itibariyle internet haber sitelerinde de yayınlanacak olması doğru ve yerinde bir karardır.
İnternet haber sitelerinde yayınlanacak ilanlar yazılı basının aksine daha geniş bir kitleye, dar bir alana değil Türkiye’nin en ücra köşelerine kadar ulaşabilecektir. Bu da ilanın yayınlanma amaçlarından en önemlisinin gerçekleşmesi demektir.
*****
Resmi ilan yayınlayan gazetelerin, internet haber siteleri zaten var. Gazetelerin internet sitelerini ziyaret eden kullanıcılar, Basın İlan Kurumunun resmi ilan portalı www.ilan.gov.tr’ye ait dijital pano (widget) uygulaması sayesinde icra, ihale, tebligat ve personel ana kategorilerine ait resmi ilanların ön izlemelerine ulaşıyor. Görüntülenmek istenilen ilan tıklandığında ise www.ilan.gov.tr sitesinde gazeteler için ayrılan sayfaya yönlendirilen ziyaretçi, ilgili gazetede yayımlanan resmi ilanları inceleyebiliyor.Yani Antalya’nın Gündoğmuş ya da Kaş ilçesinde yayınlanan ilandan ilgisine göre Türkiye’nin en kuzey ucu Sinop’ta da görülebiliyor.
Demek istediğim şu ki; Basın İlan Kurumu, 1 Nisan 2023‘te başlayacak sistemi zaten uyguluyor. Hatta widget sayesinde gazetelerin internet haber sitelerinin trafiğini de yakından takip ediyor.
Dolayısıyla gazetelerin internet haber sitelerinden istenilen şartları yerine getirenlerin 1 Nisan 2023 tarihinden resmi ilan yayınlamaya BEKLEME olmaksızın başlaması da doğru bir karar. AMA !
******
Bugün yeni yayın bir gazete resmi ilan yayınlamak isterse 30 ay beklemek zorunda. Bu sürede, diğer gazetelerin yerine getirdiği yükümlülükleri de yerine getirmesi şarttır. Yani, “Ben resmi ilan yayınlayacağım” diyen gazete sahibi ya da sahipleri; asgarî kadrolarında, bir sorumlu müdür toplam 6 kişi çalıştırmak zorundalar. Yüzde 30’u bayiler aracılığıyla olmak kaydıyla en az 400 gazete satacaklar. Sadece 6 kişinin maaşı ve SGK’sı 45 bin lira. Baskı maliyeti, dağıtımı derken bir aylık masraf 100 bin lirayı geçiyor ve siz bunu 30’le çarpın.
Sonuç olarak çark mevcut gazetelerle dönüyor, yeni gazeteler devreye girmeyince de sayın genel müdürün uyarı niteliğindeki cümleleri aklıma geliyor.
*****
Gazetesi olmayan internet haber sitelerinde bekleme süresi 1 aydan daha uzun olmamalıdır. Yazılı basında olduğu gibi bırakın 30 ayı, 6 aylık bekleme süresi olursa resmi ilan yayınlayan gazetelere yenileri nasıl eklenmiyorsa, aynı şeyi internet haber siteleri içinde söyleyebiliriz.
Sonuç olarak resmi ilan yayınlayan gazetelerin kadrolarında gösterilen dolmuş hattı işletenlerin sayısı daha da artacaktır.
İnternet haber sitelerinin kadrosu, resmi ilan yayınlayan gazetelerde olduğu gibi il merkezi için en az 6, ilçeler için 4 olmalıdır..
6 kadro demek, yeni İletişim Fakültesi mezunlarına iş demek, muhtemelende yine sayın genel müdürün uyardığı konuda çalışanların maaş yatırılan banka kartlarına el konulmaması demektir.
Asgari kadroda yer alacaklarla ilgili şartlar ilçeler bazında daha yumuşatılmalıdır, çünkü asgari kadroda olacaklar için aranılan şartlara haiz kişi bulmak birçok ilçe için imkansızdır.
Şubat 2023 ‘te internet haber sitelerinin resmi ilan yayınlaması ile ilgili yönetmelik yayınlanacak. O zaman şartlar konusunda bilgi sahibi olacağız.
Umarım, özellikle bekleme süresi konusunda bir hayal kırıklığı yaşanmaz, Basın İlan Kurumu “az olsun, uğraşmayayım” düşüncesi içinde olmaz ve ilanlar daha geniş kitleye duyurulur.